Uithoorn – Wat hebben een podcast over ADHD, een onderzoek naar priemgetallen en blockchains en ethische keuzes van Generatie Z tegenover AI met elkaar gemeen? Het zijn de winnende profielwerkstukken van de PWS-Awards op het Alkwin Kollege in Uithoorn.

In het voortgezet onderwijs maken leerlingen in hun examenjaar een profielwerkstuk: een soort meesterproef, waarin zij laten zien welke kennis en vaardigheden ze in de afgelopen jaren hebben ontwikkeld. De afgelopen periode hebben de leerlingen van zowel havo als vwo op het Alkwin deze meesterproef afgerond.

Praktijkgericht en creatief
Op het havo is het profielwerkstuk een echte voorbereiding op het hbo. Leerlingen maken voor een zelfgekozen vak een beroepsopdracht: een opdracht van een (fictieve) opdrachtgever met een concreet eindproduct als doel. Voor geschiedenis kunnen ze bijvoorbeeld een museum oprichten, voor wiskunde een escaperoom ontwikkelen, voor Engels een toeristische rondleiding organiseren en voor biologie een podcast maken.

De winnende havo-leerlingen – Lane Scholte, Annick Bakker en Yentl van Maarsen – kozen voor een podcast over ADHD. In vijf afleveringen wordt dit onderwerp belicht. De eerste aflevering legt uit wat ADHD is en welke soorten er zijn. In de volgende afleveringen worden experts geïnterviewd en in de laatste aflevering worden op basis van hun uitspraken adviezen gegeven over de omgang met jongeren met ADHD. De podcast is te beluisteren op Spotify onder de titel ADHD in Focus. Hun werk werd bekroond met de PWS-Award voor havo.

PWS op het vwo
Op het vwo bereidt het profielwerkstuk leerlingen voor op de academische manier van werken die ze tijdens hun universitaire studie nodig zullen hebben. Ze leren hoofd- en deelvragen opstellen, in sommige gevallen een hypothese formuleren, literatuur zoeken en verwerken, onderzoek uitvoeren, conclusies trekken en een discussie schrijven. Dit proces geeft hen inzicht in welke aspecten van wetenschappelijk onderzoek ze leuk en uitdagend vinden. Daarnaast ontdekken ze hoe belangrijk een goede planning is – en dat je daar soms flexibel mee moet omgaan.

Omdat een deel van de vwo-leerlingen het vak WON (Wetenschapsoriëntatie Nederland) heeft gevolgd, hebben zij al extra ervaring opgedaan met onderzoek doen. Daarom worden er op het vwo twee categorieën PWS-Awards uitgereikt: één voor het beste WON-profielwerkstuk en één voor het beste reguliere profielwerkstuk.

De WON-PWS-Award ging naar Sander Verbaan met zijn onderzoek ‘Priemgetallen en blockchains’. Zijn profielwerkstuk viel op door de originaliteit en actualiteit van het onderwerp. Bovendien was het zo helder beschreven, dat het bijna te vergelijken is met het Jeugdjournaal in makkelijke taal. De PWS-Award voor vwo werd gewonnen door Teuntje Cazant met haar onderzoek ‘Ethische keuzes: Generatie Z tegenover AI’. Dit profielwerkstuk overstijgt het niveau van 6 vwo. De onderzoeksvraag was actueel en maatschappelijk relevant, en de uitvoering getuigde van originaliteit. De uitkomsten zijn verontrustend, maar tegelijkertijd van groot belang.

PWS winnaars vwo Sander Verbaan en Teuntje Cazant. Foto: aangeleverd.