Aalsmeer – Veertien jaar was Sanne de Jong (29) uit Aalsmeer toen haar paard Enjoy in de stallen bij haar ouders werd geboren. Samen groeiden ze verder op, waarbij een bijzondere vertrouwensband ontstond. Dit jaar rijden ze de Olympische Spelen in Parijs in de discipline eventing, de triatlon van de paardensport. Samen overwonnen ze letterlijk en figuurlijk al vele hindernissen, maar voor Sanne draait het niet om het winnen van de wedstrijd: “Ik doe dit omdat het samenwerken met paarden zo mooi is. Het maakt mij gelukkig als ik zie hoe blij Enjoy wordt van het rennen door weilanden en springen van hindernissen.”

Sanne herinnert zich de geboorte van de schimmelmerrie Enjoy goed: “Ze was als veulentje heel donker. Zwartbruin met een heel opvallende bles en witte randjes rond haar ogen. Echt een heel opvallend koppie. Vooral was ze heel alert en attent, ze keek je altijd recht aan.” Extra bijzonder is dat de oma van Enjoy het voormalig eventingpaard van Sanne’s moeder Jantien is: een echte familiegeschiedenis dus. Al vanaf het begin was Enjoy erg gericht op Sanne en haar moeder: “Ze was eenkennig en vooral van mannen moest ze weinig hebben. Het is een bijzonder paard met veel karakter. Naar mijn moeder en mij kwam ze altijd gelijk toe, wij konden direct goed met haar overweg.”

Op elkaar aangewezen

Normaal gesproken besteedt Sanne het zadelmak maken van paarden altijd uit aan iemand anders, maar met Enjoy voelde ze dat ze het zelf moest doen. “Ik heb haar alles zelf geleerd. Dat begint met heel simpel poetsen, de eerste keer naar de hoefsmid en het klaarmaken om zadelmak te maken. Enjoy was zó op mij gericht dat ik dacht: dit moet ik zelf doen.” En zo geschiedde; Sanne maakte Enjoy zelf zadelmak en zo begon hun reis onder het zadel. “Als jong paard wisten we nog niet hoe goed ze was. Maar vooral op de momenten dat het moeilijker wordt, dan doet ze alles voor me. Haar karakter sleept ons overal doorheen.” Na haar eindexamen ging Sanne voor een jaar naar Engeland om te werken op een eventingstal en zo meer te leren over de sport. Enjoy ging mee. “Dat heeft ons echt gevormd. Ik was tot dan toe altijd thuis geweest en nu kwam ik ineens in een land waar ik de taal niet vloeiend sprak en waar alles nieuw was. Het enige wat Enjoy en ik hadden was elkaar.”

Laatbloeier

Niet iedereen geloofde in het talent van de jonge Enjoy, ook de professionals op de stal in Engeland niet. Zelfs Sanne had niet direct het idee dat de schimmel later haar toppaard zou worden. “Later realiseerde ik me pas dat het niet normaal was wat ze allemaal deed. Als jong paard was ze klein en slap, echt een laatbloeier. Pas toen ze vijf jaar was deden we onze eerste crosstraining en in dat zelfde jaar reden we onze eerste cross. Wanneer je haar voorbij ziet komen denk je niet direct: wauw. Maar ze dóet wel alles.” Sanne plaatste zich toen Enjoy 6 jaar was voor het WK Jonge Eventingpaarden, maar de selecteurs hadden twijfels of het duo wel moest gaan. “Het werd ons afgeraden, ze dachten dat we er weinig te zoeken hadden. Ik was 20 en mijn moeder wilde heel graag dat we zouden gaan. Gewoon, om het mee te maken en samen met Enjoy ervaring op te doen. We gingen en uiteindelijk werden we vierde op het WK, tussen alle wereldtoppers.”

De eigenzinnige Enjoy leerde Sanne door de jaren heen veel over het juiste management en hoe je naar je eigen paard moet luisteren. “Ik denk niet dat veel andere paarden dat hadden kunnen doen. Enjoy moet ik bijvoorbeeld altijd tegen zichzelf beschermen. Ze loopt altijd dóór. Ook als ze al helemaal verzuurd is. Dat moet je als ruiter leren herkennen en dan moet ik aangeven: het is klaar voor vandaag.” 

Moeilijke dip bij de senioren

Het eerste jaar bij de senioren van Sanne en Enjoy begon voortvarend. Ze maakten de overstap naar het hoogste niveau en al vroeg in het seizoen reden ze bekende eventingwedstrijden als Luhmühlen en Boekelo. “Voor Enjoy was het niet eens een vraag, ze deed het gewoon. Achteraf denk ik: hoe dan?” Al snel volgde een moeilijke periode. Vanuit de nationale paardensportbond werd er een nieuwe teamtrainer aangesteld, die veel dingen compleet anders wilde zien. De twijfel sloeg toe bij Sanne, die de adviezen van de bondscoach – die ook veel bepaalt betreffende startplekken op wedstrijden – niet in de wind wilde slaan. “Ik had het gevoel dat deze weg niet bij Enjoy paste, maar wie was ik? Ik was 21 jaar en had amper iets gepresteerd, dus ik luisterde. Je wil van iedereen iets leren. We zijn daardoor het vertrouwen kwijtgeraakt en lang zoekende geweest om het weer terug te krijgen.” Uiteindelijk kwam Sanne terecht bij de in Nederland woonachtige Australische paardentrainer Tristan Tucker, die hen weer op de rit kreeg. “Hij heeft wel eens gezegd dat ze mijn ‘golden horse is’. Hij leerde me op mezelf én mijn paard te vertrouwen. Ik had mijn eigen gevoel moeten volgen.”

Het mooiste moment in haar carrière kwam voor Sanne snel nadat ze weer uit de dip was geklommen: het rijden van de prestigieuze cross in Boekelo, binnen de tijd. “Ik zat toen bewust niet in het Nederlandse team omdat ik mijn eigen ding wilde doen, het vertrouwen terug wilde krijgen. Die rit is echt een vertrouwenskwestie geweest. Eerder was ik altijd snel te voorzichtig, maar door het vertrouwen dat Enjoy me gaf durfde ik harder te rijden. Het was echt een statement: dit konden wij samen! Ik ben heel trots dat we dat samen hebben gedaan, het is niet iets dat veel Nederlandse combinaties hebben gepresteerd.”

Genieten van de cross

Volgens Sanne geniet Enjoy van de wedstrijden. “Van thuis blijven wordt ze niet blij. Als we aankomen op wedstrijd staat ze de hele dag met blije, gespitste oren op stal en ze weet precies welke dag we de cross rijden. Dan is ze bijna niet te houden!” De dressuurproef en het springparcours dat ook bij de eventing horen vindt Enjoy prima, maar de cross is echt haar ding. “Dat is haar favoriete spelletje. Ze wordt zó blij als ze door het weiland mag rennen en over de hindernissen mag springen, dat is echt prachtig. Dat zit in haar hele familie.”

Dat Enjoy door haar ouders is gefokt, maakt het succes extra bijzonder. Zo kent Sanne ook de moeder, oma, broertjes, zusjes en neefjes van Enjoy. “Je herkent zeker familietrekjes. Sowieso bouw je een andere band met een paard op wanneer je die van jongs af aan kent, dat maakt het extra bijzonder.” Ook bijzonder: de moeder van Sanne gaat mee als groom – de verzorger voor Enjoy – naar de Olympische Spelen. “We vinden het geweldig om dit samen te kunnen doen. Mama is gek op Enjoy en andersom. We hebben al zoveel meegemaakt met z’n drieën. Naar de grote wedstrijden gaat ze vaak mee, maar omdat ze ook nog een baan heeft lukt dat niet altijd. Dat we nu samen naar de Olympische Spelen gaan is hartstikke mooi. Misschien is het voor haar nog wel spannender dan voor mij”, lacht Sanne.

Topsport is een levensstijl

De Hollandse nuchterheid is bij Sanne goed te horen, maar ze moet toegeven dat op wedstrijden de emoties wel eens oplopen. “Topsport is altijd emotioneel, helemaal wanneer je dat samen doet met een paard waarvan je veel houdt. “Het heeft mij meer geleerd dan iedere school je leren kan. Het kan keihard zijn. We zijn als topsporters misschien allemaal wel prettig gestoord: je zoekt grenzen op voor jezelf, het is bijna een verslaving. Daarom kunnen op wedstrijden de emoties hoog oplopen. Je wíl zo graag. Daarin leren paarden je ook dat je niet altijd alles in de hand hebt. De relatie paard-mens móet goed zijn, anders kan je deze sport niet doen. Het duurt jaren om zo’n relatie met je paard op te bouwen. Het draait echt om vertrouwen. Het paard kan niet zonder ons en wij kunnen niet zonder ons paard. Wij zorgen beter voor onze paarden dan voor ons zelf. We vragen ons doorlopend af of we het goed doen voor ons paard en of het beter kan.”

Ondanks dat de sport keihard werken is, heeft Sanne er voor haar gevoel nooit iets voor hoeven laten. “Ik wil dit zelf. Ik doe wat ik graag wil doen, het is een levensstijl. Het is dagelijks keihard werken, maar daar leer je veel van.” Angst dat het in een spannende sport als eventing misgaat heeft Sanne niet. “Het is een risicovolle sport, maar je kunt ook van de trap vallen. Als je iets doet wat je écht leuk vind en waar je passie voor hebt dan moet je het doen. Van het níet doen wordt je niet gelukkig.”

Olympische droom?

Hoewel ze ontzettend trots is dat ze met Enjoy naar de Olympische Spelen mag heeft Sanne opvallend genoeg vroeger nooit een grote olympische droom gehad. “Ik wilde vooral beter leren paardrijden. Ik was bezig met mijn paarden iets te leren en ook mezelf daarin op te leiden. Deze sport doe ik omdat ik het samenwerken met paarden zo mooi vind, niet om de wedstrijd te winnen.” Toch begint de olympische vlam nu ook bij Sanne langzaam te ontsteken: “Nu het dichterbij komt merk ik wel dat het iets doet. Het wordt een geweldig avontuur, iets wat niet veel mensen mee kunnen maken. Het is een voorrecht, net als het samenwerken met paarden.’

Foto: Sanne de Jong met Enjoy. Foto: Dirk Caremans.