Abcoude – Afgelopen week stelden de raadsleden Eelco Doorn (D66) en Pieter Kroon (PvdA-GroenLinks) schriftelijke vragen aan het college van B & W over een geitenhouderij aan het Gein Noord te Abcoude. Beide raadsleden geven aan dat bij het bedrijf sprake is van een ‘langdurige geschiedenis van overtredingen en intimidatiepraktijken door de eigenaar van dit agrarische bedrijf.’ Er zou sprake zijn van dierenleed maar blijft doeltreffende actie achterwege. Tegen illegale ijsverkoop en lekkend mestvocht treedt de gemeente wel op.

Vrijbrief
De beide raadsreden: “Wat vindt het college belangrijker: de naleving van wettelijke verplichtingen of de bescherming van omwonenden en dieren? Of is dat volgens u een keuze die de gemeente niet hoeft te maken? Hoe rijmt het college het feit dat een vergunning niet kan worden ingetrokken vanwege dierenleed met de morele verplichting van de gemeente om het welzijn van dieren te beschermen? Als een vergunning ‘planologisch’ is verleend, geldt dat volgens het college dan ook als vrijbrief voor elke andere overtreding?”

Schokkende beelden
Eind oktober stelden D66 en PvdA-GroenLinks ook al vragen aan het college van B & W over de situatie op het bedrijf in Abcoude. Toen waren de vragen erop gericht ‘om meer zicht te krijgen in de handhaving, de gezondheidsaspecten en de samenwerking tussen de verschillende betrokken partijen.’ Die vragen werden destijds voorzien van een korte inleiding: “De fractie van D66 ontving recent schokkende filmbeelden van dierenleed te midden van veel dode dieren op de geitenhouderij.”
D66 en PvdA-GroenLinks schreven toen: “De afgelopen jaren hebben we vaker signalen ontvangen over overtreding van regels op dit bedrijf en intimidatie van inwoners die dit op enerlei wijze hebben aangekaart.” 

Controle ijsverkooppunt
In de zomer van dit jaar heeft de gemeente ter plekke weliswaar controles uitgevoerd, “zoals is afgesproken volgens ons handhavingsbeleid”, is de reactie van het college. Maar het college erkent dat het bezoek toen was gericht op het brandveilig wonen in woonunits en een stacaravan en het controleren van een ijsverkooppunt. Als reactie op de vragen moet het college erkennen dat de verkoop van etenswaren als nevenactiviteit niet is ‘gegund’. Naar aanleiding van het controlebezoek heeft de geitenhouderij het verzoek ingediend tot vooroverleg ‘voor de geconstateerde zaken.’ Het bestemmingsplan Buitengebied Abcoude biedt een mogelijkheid voor neven-activiteiten bij agrarische bedrijven. In het vooroverleg zal worden getoetst aan deze voorwaarden.”

Dierenwelzijn
De verantwoordelijkheid voor het dierenwelzijn brengt het college in de beantwoording buiten het bereik van de gemeente. “Het dierenwelzijn valt onder verantwoordelijkheid van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).” Daarbij merken de burgemeester en wethouder Van Uden (D66) op: “Voor de monitoring en verbetering van de volksgezondheid en het welzijn van dieren op het bedrijf ligt de verantwoordelijkheid bij de NVWA. De gemeente staat open voor ondersteuning en samenwerking maar gaat niet over toezicht en handhaving van dierenwelzijn.”

Niet intrekken
De vragenstellers geven aan de beelden van dierenleed en dode dieren ter beschikken te willen stellen. Het college zegt bekend te zijn met de beelden: “Overigens hebben wij begrepen dat de herkomst en echtheid van de beelden worden onderzocht. Dat zal door de NVWA worden betrokken bij haar oordeel en handelen.”
Eelco Doorn en Pieter Kroon vragen of de beelden van het dierenleed voor de gemeente aanleiding zijn om de volledige vergunning in te trekken of aan te passen. Het college: “De vergunning is verleend op basis van planologische argumenten. ” Zo’n vergunning zou niet kunnen worden ingetrokken op basis van dierenleed. “De toezicht en handhaving op het dierenleed ligt bij de NVWA.” 

Controles opslag van mest
Naar aanleiding van verschillende klachten zijn eerder dit jaar door de omgevingsdienst regio Utrecht (ODRU) en het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht controles geweest ‘op de locatie’ en zijn de over-tredingen vanwege de opslag van mest en dierenwelzijn met de ondernemer besproken. Vanuit het aspect milieu kan niet handhavend opgetreden worden in het kader van dierenwelzijn. Dit valt onder de bevoegdheid van de NVWA. Dit punt is dan ook direct na de controle doorgezet naar de NVWA. Tijdens de (her)controle op 10 juli 2024 is geconstateerd dat de overtredingen met betrekking tot de opslag van mest, nog steeds plaatsvonden. Op 17 juli 2024 is er een handhavingsbrief verstuurd”, zo laat het college weten.

Mestvocht in bodem
Het college: “Na het verstrijken van de begunstigingstermijn, heeft er opnieuw een controle plaatsgevonden en is er op 26 september 2024 een voornemen opleggen dwangsombeschikking verstuurd. Begin november zou er een definitieve last onder dwangsom verstuurd zijn, want “de ondernemer dient een goede opvangvoorziening te realiseren voor mestvocht en er mag geen mestvocht meer in de bodem terechtkomen.”

Per post of mail
De Omgevingsdienst regio Utrecht is gespecialiseerd in milieuvergunningverlening, toezicht en handhaving. In opdracht van het gemeente-onderzoek de ODRU-milieuklachten. Op papier ligt vast hoe vaak dat gebeurt per soort bedrijf. Het college: “Als er in een concreet geval aanleiding is om vaker te controleren, dan is dat mogelijk. Er is zeker een mogelijkheid voor omwonenden feedback te geven of klachten in te dienen. Dit kan schriftelijk per post of per mail bij de gemeente ingediend worden.”

Dwangsom
Het college: “Mocht een ingezet handhavingstraject niet leiden tot beëindiging van een geconstateerde overtreding en is de daartoe opgelegde last onder dwangsom volledig verbeurd, dan zal naast de inning van de dwangsom worden overgegaan tot het opleggen van een nieuwe last onder dwangsom met een tweemaal zo hoog bedrag.” Over de hoogte van opgelegde of op te leggen dwangsommen meldt het college niets.

Hoeveel dode dieren nodig?
De raadsleden Kroon en Doorn lijken niet tevreden met de reactie van het college. Ze vinden dat de “open houding” naar andere instanties niet hetzelfde nemen als regie nemen. “Hoe vaak moet de NVWA worden gewezen op haar verantwoordelijkheid voordat u besluit dat er een coördinerende aanpak nodig is om het welzijn van mens en dier in onze gemeente te waarborgen? Hoeveel dode dieren of overtredingen zijn er volgens het college nodig om toch actie te ondernemen. Heeft het college een drempel vastgesteld en zo ja, wat is die drempel?”

Niets aantrekken van regels
Beide raadsleden stellen dat het handhavingsbeleid afhankelijk lijkt van de meldingen van omwonenden en geplande controles. “Kan het college uitleggen hoe een ‘reactief’ beleid, dat wacht op klachten, ooit effectief kan zijn bij een ondernemers die er herhaaldelijk blijk van geeft zich steeds niets aan te trekken van regels? En wie neemt verantwoordelijkheid wanneer deze aanpak steeds faalt? Wij zien uw spoedige reactie met belangstelling tegemoet!”

Het college moet in de eerste week van 2025 antwoord geven op de ingediende vragen.

Op de (eigen) foto links, Eelco Doorn (D66) en rechts, Pieter Kroon (PvdA-Groen Links).